NTC (Negatif Sıcaklık Katsayılı) ve PTC (Pozitif Sıcaklık Katsayılı) termistörler sıcaklığa duyarlı elemanlardır. NTC'ler sıcaklık arttıkça dirençleri azalırken, PTC'ler sıcaklık arttıkça dirençleri artar. Bu özellikleri kullanarak sıcaklığa bağlı devreler yapabiliriz. Aşağıda Proteus'ta hem NTC hem de PTC devrelerinin nasıl yapılacağını açıklıyorum. Buraya tıklayarak GitHub linkine ulaşabilirsiniz.
1. NTC Termistör Devresi (Negatif Sıcaklık Katsayısı)
Gerekli Malzemeler:
- NTC termistör
- NPN transistör (örneğin BC547)
- LED
- Direnç (1kΩ)
- Güç kaynağı (5V DC)
- Proteus simülasyon yazılımı
Devre Tasarımı:
Proteus'u aç ve bileşenleri ekle:
- "P" butonuna basarak bileşen ekleme penceresini aç. NTC için "NTC", transistör için "BC547", LED ve dirençleri seç.
NTC'yi devreye bağla:
- NTC'nin bir ucunu 5V'luk güç kaynağına, diğer ucunu 10kΩ'luk bir dirençle toprağa bağla. Bu yapı bir gerilim bölücü devresi oluşturacaktır.
- NTC ile direnç arasındaki noktadan, transistörün baz (B) ucuna bir bağlantı yap. Ayrıca buraya bir 1kΩ'luk direnç ekleyebilirsin.
Transistörün bağlantılarını yap:
- Transistörün kolektör (C) ucuna bir LED bağla. LED’in anot ucunu kolektöre, katot ucunu ise toprağa bağla.
- Transistörün emetör (E) ucunu toprağa bağla.
Simülasyonu başlat:
- Simülasyonu başlattığında, NTC'nin sıcaklık değerini değiştirebilirsin. Sıcaklık arttıkça NTC'nin direnci azalır, bu da transistörün bazına daha fazla akım iletir. Sonuç olarak transistör iletime geçer ve LED yanar.
Çalışma Prensibi:
- Sıcaklık arttıkça NTC'nin direnci düşer ve transistör tetiklenir. Bu da LED'in yanmasına neden olur.
- Sıcaklık düştüğünde ise NTC'nin direnci artar, transistör kapanır ve LED söner.
2. PTC Termistör Devresi (Pozitif Sıcaklık Katsayısı)
Gerekli Malzemeler:
- PTC termistör
- NPN transistör (örneğin BC547)
- LED
- Direnç (1kΩ)
- Güç kaynağı (5V DC)
- Proteus simülasyon yazılımı
Devre Tasarımı:
Proteus'u aç ve bileşenleri ekle:
- "P" butonuna basarak bileşen ekleme penceresini aç. PTC için "PTC", transistör için "BC547", LED ve dirençleri seç.
PTC'yi devreye bağla:
- PTC'nin bir ucunu 5V güç kaynağına, diğer ucunu 10kΩ'luk bir dirençle toprağa bağla. Bu yapı yine bir gerilim bölücü devresi oluşturacaktır.
- PTC ile direnç arasındaki noktadan, transistörün baz (B) ucuna bir bağlantı yap. Buraya da 1kΩ'luk bir direnç ekleyebilirsin.
Transistörün bağlantılarını yap:
- Transistörün kolektör (C) ucuna bir LED bağla. LED’in anot ucunu kolektöre, katot ucunu ise toprağa bağla.
- Transistörün emetör (E) ucunu toprağa bağla.
Simülasyonu başlat:
- Simülasyonu başlattığında, PTC'nin sıcaklık değerini değiştir. Sıcaklık arttıkça PTC'nin direnci artar ve transistörün bazına daha az akım iletilir. Bu da transistörün kesime gitmesine ve LED'in sönmesine neden olur.
Çalışma Prensibi:
- Sıcaklık arttıkça PTC'nin direnci artar ve transistör kapanır. Sonuç olarak LED söner.
- Sıcaklık düştüğünde PTC'nin direnci azalır, transistör tetiklenir ve LED yanar.
Sonuç:
- NTC Devresi: Sıcaklık arttığında LED yanar, sıcaklık düştüğünde söner.
- PTC Devresi: Sıcaklık arttığında LED söner, sıcaklık düştüğünde yanar.
Bu devreler sıcaklık kontrollü sistemler oluşturmak için temel adımlardır. Proteus simülasyonunda sıcaklık değişimlerini gözlemleyerek bu devrelerin nasıl çalıştığını test edebilirsin.
){kind=link}
0 Yorumlar