H-köprüsü devresi (H-Bridge Circuit), genellikle DC motorların yönünü değiştirmek için kullanılan bir devredir. Bu devre, motorun ileri ve geri dönmesini sağlar. H şeklinde dört anahtarlı bir devre yapısına sahip olduğu için H-Köprüsü olarak adlandırılır. Bu devre, mikrodenetleyici veya Arduino gibi bir kontrol devresiyle de kullanılabilir. Buraya tıklayarak GitHub linkine ulaşabilirsiniz.
H-Köprüsü Devresi Çalışma Prensibi:
H-köprüsü, dört anahtardan (veya transistörden) oluşur. Anahtarlar, motorun kutuplarını değiştirerek yönünü değiştirmeye olanak tanır. İleri ve geri dönüş için farklı anahtar kombinasyonları kullanılır:
İleri Hareket (Motor Saat Yönünde Dönsün):
- Anahtar 1 ve 4 kapalı (on), Anahtar 2 ve 3 açık (off).
Geri Hareket (Motor Saatin Ters Yönünde Dönsün):
- Anahtar 2 ve 3 kapalı (on), Anahtar 1 ve 4 açık (off).
Durma (Motor Çalışmasın):
- Ya tüm anahtarlar açık olur ya da aynı anda 1-3 veya 2-4 anahtarları kapalı olur (kısa devre yapmamak için dikkat edilmeli).
Gerekli Malzemeler:
- 4 adet NPN veya PNP transistör (veya MOSFET)
- DC motor
- Diyotlar (transistörleri korumak için)
- 4 adet direnç (transistörleri sürmek için)
- Güç kaynağı (motoru beslemek için)
H-Köprüsü Devresi Tasarımı:
1. Transistörleri Bağlama:
- 4 transistör kullanarak H şeklinde bir yapı oluştur.
- Q1 ve Q3 transistörleri üst kolda olacak ve pozitif gerilimi motorun uçlarına iletecek.
- Q2 ve Q4 transistörleri alt kolda olacak ve motorun negatif terminaline bağlanacak.
- Motoru, Q1 ve Q2 arasına bağla.
2. Diyotlar ile Koruma:
- Her transistörün kolektör-emitör bacaklarına ters yönlü diyotlar ekleyerek transistörleri geri EMF’den (motordan kaynaklanan ters akımlar) koru.
3. Transistörlerin Sürülmesi:
- Her transistörün bazına, motoru sürmek için uygun akımı sağlayacak dirençler bağla. Bu dirençler, transistörlerin yeterli akım almasını sağlar.
Proteus'ta H-Köprüsü Devresi Kurulumu:
Proteus'u aç ve bileşenleri ekle:
- "P" tuşuna basarak transistörleri, diyotları, motoru ekle.
- Gerekli dirençleri ve bağlantı kablolarını kullanarak devreyi bağla.
Devreyi Kur:
- H-köprüsü yapısını oluştur ve motorun kutuplarını H yapısındaki transistörlerin ortasına bağla.
Simülasyonu Başlat:
- Proteus'ta simülasyonu başlat. Motorun ileri ve geri döndüğünü gözlemle.
H-Köprüsü Devresinin Uygulamaları:
- DC motor kontrolü: Robotik projelerde motorların yönünü değiştirmek için kullanılır.
Bu devre ile motorun yönünü kontrol edebilir ve H-köprüsünün nasıl çalıştığını öğrenebilirsin.
0 Yorumlar